Rusya Ukrayna’nın enerji altyapısına ne kadar zarar verdi?

Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’in eşi Olena Zelenska, Rus bombardımanları nedeniyle Ukraynalıların iki ila üç kış enerji kesinti yaşayabileceklerini söyledi.

Rus füzeleri ve SİHA saldırıları Ukrayna’nın tamamında milyonlarca insanın elektriksiz, ısıtmasız ya da susuz kalmasına yol açtı.

Ukrayna hükümeti en kötü etkilenen bölgelerdeki halka, komşu bölgelere göçme çağrısı yapıyor.

Sivil altyapıya yönelik saldırılar, Avrupa Birliği yetkililerine göre “savaş suçu.”

Rus güçleri savaş alanında art arda bir dizi başarısızlık yaşadıktan sonra Ukrayna’nın enerji tesisleri, yakıt depoları ve su şebekesini vurmaya odaklandı.

Ukrayna’nın ulusal enerji şirketi Ukrenergo, elektrik şebekesine verilen hasarın büyüklüğü nedeniyle, şu anda ihtiyacın ancak yüzde 50’sinin karşılanabildiğini söylüyor.

Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy, ülkede altı milyon kişinin elektriksiz kaldığını söyledi.

Başkent Kiev’den güneyde Odesa, batıda Vinitsia’ya kadar ülkenin tamamında elektrik santralleri hedef alındı.

Kesintiler yüzünden şu anda birçok bölgesinde sıcaklığın sıfırın altına düştüğü Ukrayna’da çok sayıda insan ısıtmasız yaşamını sürdürmeye çalışıyor.

Bir diğer enerji şirketi Yasno da Ukraynalıların Mart ayına kadar elektrik kesintileriyle yaşamak zorunda kalacağını söyledi.

Avrupa Birliği, enerji şebekesinin yeniden çalışabilir hale gelmesi için Ukrayna Enerji Destek Fonu yoluyla mali yardım ve jenerator, kablo gibi malzeme yardımı gönderdi. İngiltere de mali destek veriyor.

Ukrayna’daki üç nükleer enerji tesisinin elektrik şebekesiyle bağlantısı, hava saldırıları yüzünden iki gün süreyle kesildi.

Birleşmiş Milletler uzmanları Avrupa’daki en büyük nükleer santral olan Zaporijya çevresindeki bombardımanın radyoaktif sızıntıya yol açabileceği kaygısı taşıdıklarını söylemişti.

Bombardımanlar sırasında reaktörlerin yakınına füzeler düştü ve bir radyoaktif atık depolanan bina isabet aldı. Şu ana kadar çok ciddi bir hasar olmadığı bildiriliyor.

Bu tesise yönelik bombardıman konusunda Ukrayna ile Rusya karşılıklı birbirini suçluyor.

Londra’daki King’s College’ın savunma çalışmaları bölümünde araştırmacı Marina Miron, enerji altyapısına yönelik saldırıların, Ukrayna halkının moralini etkilemeyi hedeflediğini düşünüyor:

“Rusya insanların soğukta ve çaresiz kaldıklarında hükümetlerine isyan edeceklerini düşünüyor.”

Buna karşılık BBC’nin sorularını yanıtlayan Ukrayna Cumhurbaşkanı’nın eşi Olena Zelenska, Ukraynalıların ülkelerinin bağımsızlığı ve Avrupa Birliği üyeliğinin yolunu açacaksa elektriksiz yaşamaya hazır olduklarını söyledi.

Ukrayna hükümeti, enerji santrallerinin bilhassa kötü hasar gördüğü bölgelerde yaşayan sivil halka, bölgeyi tahliye ederek kışı başka bir yerde geçirmeleri çağrısı yapıyor.

Hükümet özellikle de güneybatıdaki Herson ve Mikolaiv bölgelerinde yaşayan halka Ukrayna’nın batısı ve merkezi bölgelerine çekilmelerini tavsiye ediyor.

Dünya Sağlık Örgütü (WHO) 2022’nin Şubat ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgali başladığından bu yana, ülkede sağlık tesislerine 703 saldırı yapıldığını açıkladı.

WHO’nun Avrupa bölge yöneticisi Hans Kluge yüzlerce hastane ve sağlık tesisinin “yakıt, su ve elektrik gibi temel ihtiyaçlarını sağlayamadığını ve tam kapasite çalışamadığını” söylüyor ve bu yüzden milyonlarca hayatın tehlikeye düştüğünü kaydediyor.

Dünya Sağlık Örgütü Donbas gibi Rusların işgalinde olan bölgelere ve Herson bölgesi gibi yakında Ukrayna tarafından yeniden ele geçirilen alanlara yardım ulaştırabilmek için güvenli “sağlık koridorları” oluşturulması çağrısı yapıyor.

Savaşta tüm tarafların uyması gereken kuralları belirleyen Cenevre Konvansiyonu’na göre sivillere, onların yaşamlarını sürdürmeleri için hayati önemdeki altyapıyı hedef alan saldırıların savaş suçu olarak yorumlanması mümkün.

Dünya Sağlık Örgütü yetkilisi Hans Kluge sağlık tesislerine yönelik saldırıları “uluslararası insan hakları hukuku ve savaş hukukunun ihlali” diye niteledi.

Avrupa Komisyonu başkanı Ursula von der Leyen de Rusya’nın enerji santrallerine yönelik SİHA ve füze saldırılarını “katıksız terör eylemleri” diye tanımladı.

Von der Leyen “sivil altyapıyı hedef alan saldırıların” savaş suçları olduğunu da söyledi.