Güneydoğu Anadolu mutfağında en çok kullanılan malzemeler buğday ve bulgurdur. Ayrıca nohut, mercimek, pirinç gibi baklagiller de yaygın olarak kullanılmaktadır. Süt ürünleri ve kırmızı etler bölgenin diğer önemli mutfak malzemeleridir. Kırmızı et olarak koyun eti tercih edilmektedir. Bu yiyecekler farklı baharatlar, sıcak malzemeler ve salçalarla karıştırılarak çok çeşitli yemekler hazırlanır. Türkiye’de yöresel mutfak kebap, çiğ köfte ve lahmacun çeşitleri ile simgelenmektedir. Bulgurlu köfte ve köfteler, kebaplar, çorbalar, et ve sebze yemekleri yöre mutfağının zengin çeşitliliğini oluşturmaktadır. Yoğurdun pişirilip et, sebze ve tahıllarla karıştırılmasıyla yapılan farklı yemekler var. Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde hangi şehre giderseniz gidin güzel fıstıklı baklava ve çeşitli yöresel tatlılar bulabilirsiniz. Bölgede yer alan Gaziantep mutfağı, zengin meze kültürü, yöresel tatları, fıstığı ve dünyaca ünlü baklavasıyla ünlüdür.
ET YEMEKLERİ VE KEBAPLAR
Hayvancılık Güneydoğu Anadolu bölgesinin temel geçim kaynaklarından biridir. Bu durum yöre mutfağında et ürünlerinin yaygın olarak tüketilmesine neden olmuştur. Güneydoğu Anadolu’da yapılan kebaplar, lezzetlerinden dolayı hemen hemen tüm Türkiye’ye yayılmıştır. Kebap etleri baharat ve sıcak karışımlarla tatlandırılır ve çoğunlukla kömür ateşinde pişirilir. Kebap olarak pişirilen et, kıyma ve kuşbaşı olarak kullanılır. Kebaplar sebze, meyve ve sade olarak pişirilebilir. Yöre mutfağında et, sebze ve meyve ile karıştırılarak yahnilerde ve dolmalarda yaygın olarak kullanılmaktadır. Yörede pişirilen kebap çeşitleri başlıca şunlardır: Kemeli tike kebabı, Adana kebabı, Urfa kebabı, şiş kebabı, ciğer kebabı, yeni dünya kebabı, patlıcan kebabı, yoğurt kebabı, büryan, haşhaş kebabı, soğan kebabı, domates kebabı, alinazik. Başlıca et yemekleri kelle paça, incik haşlanmış, paşa köftesi, kuş üzümü tavası, soğan tavasıdır.
BAHARATLI VE SICAK YEMEKLER
Güneydoğu Anadolu bölgesinde baharat kullanımı ağırdır ve yemekler genellikle baharatlıdır. İçli köfte, lahmacun, bulgur pilavı, kısır ve çiğ köfte gibi baharatlı ve acılı yemekler yörenin imza lezzetleri arasındadır.
İSOT VE MAKARNA
Yemeklerde yaygın olarak kullanılan Şanlıurfa’nın meşhur pul biberi isot. Domates püresi yemeklere lezzet veren olmazsa olmazlardan biridir. Gaziantep makarnasının ününü bilmeyen yoktur. Yöresel bir hazırlanış tarzına sahip olan salça mükemmel dokuya ve mükemmel damağa sahiptir. Gaziantep domates ve biber salçası da yöre mutfağında önemli bir yer tutar.
GÜNEYDOĞU KAHVALTI
Kahvaltı masasında baharatlar, hamur işleri, içecekler, atıştırmalıklar ve çorbalar bulunur. Zeytinyağı ve zahter birlikte hem iştah açıcı hem de çok faydalıdır. Çeşit çeşit peynir ve zeytin, bal ve tereyağı ve katmer. Diyarbakır rosto, ekşi krema, nohut dürümü, Urfa tirit, kaygana, semsek, patates kızartması ve meyve tabağı gibi çeşitleriyle zengin bir kahvaltı sofrasına sahiptir.
Meze ve YOĞURT salataları
Güneydoğu Anadolu mutfağı, mezeleri ve yoğurtlu salatalarıyla da öne çıkıyor. Cacık, haydari, patlıcan salatası, közlenmiş biber salatası, acılı makarna gibi yoğurtlu mezeler ve salatalar yöreye özgü özellikler arasındadır.
GÜLDÜM
Güneydoğu Anadolu bölgesi mutfağında buğday ve buğday ürünleri çok önemli bir yer tutar. Pilavlar yöresel mutfağın vazgeçilmez yemeklerindendir. Yörede yapılan pilavlardan bazıları peçe pilavı, erişte pilavı, mercimek pilavı, ciğer pilavı, meyhane pilavı, fırıklı pilavı ve muğribi pilavıdır. Güneydoğu Anadolu bölgesi illerinin genelinde yapılan çiğ köfte ve içli köfte de bölgenin simgesi haline gelen pilavlı dolma çeşitleri arasındadır.
ÇORBALAR
Yöre mutfağında bulgur ve mercimekle yapılan çorbalar yaygındır. Ayrıca Güneydoğu Anadolu mutfağında yoğurtlu çorbalar da önemli bir yer tutmaktadır. Çorbalar sade su, süt, ayran ve et ile pişirilir. Lebeniye, patiska çorbası, ezo gelin çorbası, dövmeli patiska çorbası, yoğurt çorbası, börek çorbası, keme çorbası, şiveydiz, tarhana çorbası yörede yapılan başlıca çorba çeşitleridir.
HAMUR İŞİ
Güneydoğu Anadolu mutfağı tatlılar ve hamur işleri açısından da oldukça zengindir. Katmer, şıllık, küflü börek, peynirli börek gibi tatlılar bu yörenin yemek kültüründe önemli yer tutar. Evde kıvırılan makarna kuru halde bekletilir ve tüketilmesi gerektiğinde yumuşatılarak sofraya konur. Şembüsek, bisküvi dolması, ağzı açık lahmacun, Diyarbakır çöreği, kıymalı peynirli semsek, pekmez, sac ekmek, kahki ve kilice yörenin meşhur lezzetli yemeklerinden bazılarıdır.
ŞEKERLER
Güneydoğu Anadolu bölgesi mutfağı baklava, künefe, kadayıf, Burma tatlısı ve şıllık gibi tatlılarla da öne çıkıyor. Gaziantep ve Şanlıurfa yöresinin kendine has tatlıları yörenin tatlı kültürünü temsil etmektedir. Güneydoğu Anadolu’nun üzüm yetiştirilen bölgelerinde üzümden yapılan tatlı çeşitleri oldukça fazladır. Yörede en yaygın tatlı türü baklavadır. Lokma ve helva genellikle özel günlerde tatlı olarak yenir. Sütlü tatlılar da yöre mutfağında önemli bir yer tutmaktadır. Tane helvası, top helvası, niş bulamacı, şıllık, şöbiyet, bülbül yuvası, dolama, fıstık ezmesi, fıstıklı kadayıf, burma kadayıfı, zingil, revani, Mardin leblebi şekeri, badem şekeri yörenin tatlı yiyecekleridir.
MÜR
Mırra, hazırlaması zor ve zaman alan yerel bir kahve çeşididir. Çok acı ve koyu olduğu için shot bardağında içilir. Türkiye’de Şanlıurfa ve Mardin gibi Arap kültürünün hakim olduğu bölgelerde sunulması özel çaba gerektiren, kültürel açıdan önemli bir içecektir. Mırra’ya özel bir kahve çekirdeği yoktur. Kahve çekirdekleri kavrularak dibek adı verilen harç benzeri bir kaba alınır ve çok inceltilmeden dövülür. Günümüzde dövme için değirmenler ve kahve makineleri de kullanılmaktadır.
Yoruma kapalı.