Depremin ardından iki gün kapalı olan Borsa İstanbul, dün yeniden açıldı. Ticaretin başlamasından bir gün önce düzenleyici kurumlar, uzmanların borsa düşüşlerini frenlemek olarak tanımladığı bir dizi adım atmıştı. Bu önlemlerin etkisiyle BIST 100 endeksi dün yüzde 10’a yakın artışla kapandı.
KAMU KATKI FONU KATILIM ORANI YÜZDE 30’A ÇIKARTILDI
Alınan tedbirler arasında en büyük etki, devlet yardım fonlarının tahvil alım yükümlülüklerinin azaltılması ve hisse alım yükümlülüklerinin artırılması yoluyla bireysel emeklilik sistemi üzerinde olmuştur. Sonuç olarak, yüzde 10 olan asgari oran oranı yüzde 30’a çıkarıldı.
TCMB, tahvilden bireysel emeklilik fonlarının hisse senedine geçişine yol açan düzenleme ile piyasada oluşabilecek likidite açığını kapatmak amacıyla dün 4,1 milyar TL nominal değerli tahvil alımı yaptı.
TCMB’nin toplam tahvil alımlarının 8 milyar TL’yi bulması bekleniyor. Bankacıların hesaplamaları, karardan etkilenen tutarın tamamına tekabül eden tahvilin bankalar aracılığıyla bireysel emeklilik sisteminden TCMB tarafından alınacağını gösteriyor.
Bugün TCMB’nin haftalık banka rezerv istatistikleri içsel veri gündeminde.
Geçen hafta Kahramanmaraş’ta Pazartesi sabahı ve öğle saatlerinde meydana gelen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki iki deprem, yaklaşık 13,4 milyon kişinin yaşadığı 10 ilde ve Suriye’nin kuzeyinde ağır yıkıma neden oldu. 10 ilde olağanüstü hal ilan edildi.
DEPREMİN MALİYETİ 50-100 MİLYAR DOLAR TAHMİN EDİLİYOR
Ekonomistler ve ekonomi yetkilileri tarafından yapılan ilk hesaplamalar, depremin maliyetinin 50 milyar doları aşacağını gösteriyor ve tahminler 100 milyar doları buluyor. Ayrıca depremin bu yıl büyümenin 1-2 puan düşmesine neden olacağı genel bir beklenti haline geldi.
Sanayi üretiminin önemli bir öncü göstergesi olan elektrik tüketimi, depremin ilk gününde yüzde 11, depremin ilk haftasında ise yüzde 7 azaldı. Ekonomistler, bu ön verinin bile ekonomik etkinin Türkiye geneline yayılacağını ve büyük olacağını göstermeye yettiğini söylüyor.
Öte yandan dün düzenlenen yardım kampanyasıyla deprem için 115 milyar TL bağış toplanırken, TCMB bağışı 30 milyar TL olarak açıklandı.
Depremden etkilenen 10 ilde toplam 13.42 milyon kişi yaşıyor. Yolların ve isale hatlarının yeniden inşası, hastaneler, şiddetli depremde hasar gören evler, barınmalardan kaynaklanan kısa, orta ve uzun vadeli ihtiyaçlar başlıca maliyetlerdir.
Bu kapsamda dün akşam saatlerinde televizyon kanallarından deprem için yapılan yardım iletiminde 115 milyar liranın üzerinde bağış toplandı. Merkez Bankası (TCMB) 30 milyar lira, Ziraat Bankası 20 milyar lira, Vakıfbank 12 milyar lira önemli kamu kuruluşlarından bazıları oldu.
Etkilenen illerde 3 aylık olağanüstü hal ilan edilirken, TCMB ön ödeme ve avans ödemelerini erteledi. Hazine, Temmuz ayı sonuna kadar bölge için mücbir sebep ve ertelenmiş vergi ödemesi ilan ederken, öncelikle ilgili kamu kurumlarına 100 milyar TL aktarıldı.
BANKALARA KREDİ YARATABİLECEK YÜKÜMLÜLÜKLER ALTI AY İÇİN KALDIRILDI
TCMB, deprem bölgesinde altı ay ertelenen yeni kredi ve ödemelerin yaratabileceği yükümlülükleri de kaldırdı.
Henüz hayata geçirilmediği için basında yer alan ve piyasada izlenen diğer adımlar arasında altın ithalatının geçici olarak durdurulması veya yavaşlatılması ve gerektiğinde borsada TVF bünyesindeki fiyat istikrarı fonunun etkinleştirilmesi yer alıyor.
Döviz piyasasındaki arz ve talep TCMB’nin aldığı tedbirlerle belirlendiği için piyasada son aylarda sert hareketler görülmemektedir. TL, geçtiğimiz yıl özellikle yılın ilk yarısında dolar karşısında yüzde 29,6 oranında değer kaybetti. Dolar/TL bu sabah 08.58’de 18.8510/18.8525’te. Döviz kuru tüm zamanların en yüksek seviyelerini yenilese de TL, depremden bu yana dolar karşısında önemli bir hareket göstermedi.
EURO TL NE KADAR?
Serbest piyasada 20.1840 liradan alınan euronun satış fiyatı 20.1860 lira olarak belirlendi.
Dün Euro satış fiyatı 20.1220 liraydı.
EURO-DOLAR PARİTESİNDE SINIRLI ARTIŞ
Güne 1,0690’dan başlayan euro/dolar paritesi, saat 09:22’de %0,12 artışla 1,0703’ten işlem görüyor. Dün minimum 1.0661 maksimum 1.0745’i gören euro/dolar günü 1.0688’den kapattı. Euro/dolar 02.13.2023 tarihinde 1.0656 ile son ayın en düşük seviyesine, 02.02.2023 tarihinde 1.1033 ile son ayın en yüksek seviyesine ulaştı.
SEÇİM GÜNDEMİ
10 ilde meydana gelen deprem felaketinin ardından, muhalefetin tepkisiyle karşılaşan iktidar çevreleri tarafından 18 Haziran’a kadar ertelenmesi tartışmaları gündeme geldi.
Depremden bu yana dikkatler henüz adayını açıklamamış olan muhalefetten çok, iktidarın yapamadıklarına ve yaptıklarının yeterli olup olmadığına çevrildi.
Yoruma kapalı.