SGK giriş tarihine göre değişen emeklilik sistemi, 94, 2008 ve 2018 yıllarında çalışmaya başlayanlar için alternatif emeklilik modelleri sunuyor. 3.600, 4500 ve 5400 prim günü baz alınarak şekillenen modellerle, belirli koşulları yerine getiren sigortalılar daha erken emeklilik hakkı kazanabilecek. Yaş, gün sayısı ve çalışma süresi gibi kriterler dikkate alınarak hazırlanan bu yeni sistem, milyonlarca sigortalı için çeşitli emeklilik yollarını mümkün kılıyor.
Sigorta yılına göre emeklilik koşulları tekrar düzenleniyor
SGK düzenlemelerinde yapılan son yeniliklerle, ilk işe giriş tarihine bağlı olarak emeklilik koşulları yeniden düzenleniyor. 1994, 2008 ve 2018 yıllarında işe giren sigortalılar için 3.600, 4.500 ve 5.400 günlük prim üzerinden kısmi emeklilik imkânı sağlanıyor. Emeklilik yaşı ve hizmet yılı birlikte değerlendirilerek hazırlanan bu modeller, daha kısa sürede emekli olmayı hedefleyen vatandaşlara seçenekli sistemler sunuyor.
Farklı yıllar farklı sistemler
Türkiye’de SGK sistemi, sigorta giriş tarihine bağlı olarak değişiyor. 94, 08 ve 18 gibi önemli tarihlerde sigortalı olanlar için çeşitli prim günleriyle erken emeklilik yolları sunuluyor. SGK sisteminde yer alan bu formüller, eksik prim günü bulunan ya da hizmet yılı az olan çalışanlara emeklilik kapısını aralıyor.
94 yılı öncesinde 3600 gün formülü
9 Eylül 1999 tarihinden önce çalışmaya başlayan vatandaşlar, 15 yıl sigortalılık süresi ve 3.600 gün prim koşullarını yerine getirdiğinde kısmi emeklilik hakkı elde edebiliyor. Bayanlarda yaş sınırı elli, erkeklerde ise 55 olarak uygulanıyor. Aralıklı çalışmış olanlar için bu model cazip bir çözüm sunuyor.
2008 yılında işe başlayanlara 4500 günle emeklilik yolu
2000 ve sonrası sigorta başlangıcı olan çalışanlar için kısmi emeklilik koşulları biraz daha zor. Bu kişiler, 4500 prim günü ve 25 yıl sigortalılık süresi ile emekli olabiliyor. Kadınlarda yaş sınırı 58, erkekler 60 yaşında emekliliğe ulaşabiliyor. Bu sistem, düzenli prim ödeyen ancak uzun sigortalılık süresine ulaşmakta zorlanan çalışanlara önemli bir avantaj tanıyor.
2018 sonrası girişlerde 5400 günlük model
2008 sonrası sigortalı olanlar için en ağır kısmi emeklilik koşulları uygulanıyor. Bu grupta yer alan kişiler için 5400 prim günü ve 25 yıl çalışma süresi aranıyor. Kadın sigortalılar 58 yaşında, erkek sigortalılar 60 yaşında emeklilik hakkı kazanabiliyor.
Engelli vatandaşlara özel erken emeklilik hakları
Vergi indirimiyle erken emeklilik
En az %40 sağlık raporu sahip olan çalışanlar, engelli indirimi hakkı ile yaşa takılmadan emekliliğe hak kazanabiliyor. Prim gün sayısı ve sigortalılık süresi, rapor yüzdesine bağlı olarak değişiyor:
– %40–49 arası için on sekiz yıl ve 4.100 gün,
– %50–59 arası için on altı yıl ve 3.700 gün,
– %60 üstü için on beş yıl ve 3.960 gün gerekiyor.
Malulen emeklilik koşulları
Çalışma gücünün %60’ını kaybeden çalışanlar, resmî rapor ile 1.800 gün prim temelinde emekliliğe başvurabiliyor. Bu uygulama, sadece iş gücü kaybı kalıcı olan kişiler için uygulanabilir. Emeklilikten sonra çalışma durumunda maaş kesiliyor.
Prim avantajı ile erken emeklilik
Engelli çocuğu bulunan anneler için özel bir avantajlı sistem devrede. Bu annelerin prim günlerine yıllık %25 oranında artış sağlanıyor. Aynı zamanda bu eklenen günler, emeklilik yaş hesabından düşülüyor. Böylece kadınlar avantajlı biçimde emekli olma hakkı kazanıyor.
Emeklilik stratejisi nasıl olmalı
-
Emeklilik planınızı, sigorta başlangıç tarihinize göre belirleyin.
-
Eksik primlerinizi, doğum, askerlik veya yurtdışı borçlanmasıyla tamamlayın.
-
Engelliyseniz, vergi indirimi gibi özel hakları değerlendirin.
-
Çocuğunuz engelliyse, prim artış haklarından yararlanarak emeklilik yaşınızı öne çekebilirsiniz.